Niezbędny brzeszczot
Bardzo przydatny w warsztacie majsterkowicza. Mówią o nim „pan zębaty”. Jest ostry – przetnie kamień, drewno, metal i inne ciała stałe, które trafią pod jego ostrze. Siła tego narzędzia zależy od jego wielkości: niewielkiego brzeszczotu możemy używać przy cięciu płytek ściennych i podłogowych, wielki pozwoli nam wykroić szczapę drewna do kominka i poszatkować na kawałki stare meble.
Brzeszczoty, ze względu na stan uzębienia, dzielimy na klinowate, łukowate (tzw. „wilcze zęby”), kwadratowe (do cięcia kamienia). Te ostatnie są naprawdę niebezpieczne i lepiej nie kupować ich, jeśli nie mamy doświadczenia w piłowaniu, w obchodzeniu się z tak ostrym narzędziem!
Sama nazwa dotyczy broni siecznej i oznacza to samo, co głownia, płachta oraz klinga. Już w XVI wieku luteranin – pedagog Erazm Gliczner Skrzetuski zauważa, iż „Nauka-ć bez obyczajów jest jakoby nóż bez okładzin, który jednem słowem zowią: brzeszczot.” I tak, pozbawione uchwytu ostrze, przez długie lata miało zastosowanie w wielu ceremoniach religijnych. Jeśli przedmiot ten nie był obosieczny, jego brzeg określano brzuścem, zaś przeciwną krawędź – tylcem. Brzeszczoty ostre nazywano sieczystym, natomiast te reprezentatywne – świecące – lasserowanym (!). Były też klingi ozdobne: nabite drogocennymi kamieniami lub inkrustowane srebrem, złotem… Hartowano je nad ogniem, by nabrały barwy stali – stąd pojawiło się w Polsce słowo „blachmal”. Zaczerpnięto je z języka niemieckiego, gdzie blau malen to „czynność barwienia sinym kolorem”.
Obecnie brzeszczoty można kupić w każdym sklepie z narzędziami. Wykonane z odpowiednich materiałów, służą latami, nie gną się i nie pękają pod wpływem przeciążeń. Patrząc na ich niewielkie rozmiary, trudno uwierzyć, że mogą przerżnąć metalową rurę i to w dodatku w bardzo precyzyjny sposób. Jest to zasługą odpowiedniego szlifu, nadawanego uzębieniu noża. Część grzbietowa narzędzia powinna być sprężysta, a surowiec z którego wykonano przedmiot to – tak zwana – stal szybkotnąca. Efekt? Brzeszczot jest niezbędny przy remoncie – planując więc jakąś przebudowę przestrzeni domowej, zaopatrzmy się w ten „pradawny wynalazek”, na początek może wybierając mniejszy – poręczniejszy model.